با وجود تهدیدهای حکومت ایران و تلاش‌های گسترده برای جلوگیری از برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری، مردم ایران از عصر تا شامگاه سه‌شنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۴ این جشن باستانی را با شکوهی کم‌نظیر و با تاکید و توجه ویژه به سنت‌های کهن، آیین‌های ملی و فرهنگ و تمدن باستانی برگزار کردند. ضمن اینکه مانند سال‌های دیگر، این جشن ملی را به میدانی برای نمایش همبستگی ملی و ایستادگی در برابر سرکوب حکومتی تبدیل کردند.

از روزهای قبل، رسانه‌های حکومتی تلاش داشتند با هشدار درباره «حوادث ناگوار» و حتی «حرام» خواندن جشن چهارشنبه‌سوری به دلیل هم‌زمانی با ماه رمضان، مردم را از حضور در خیابان‌ها منصرف کنند اما تهدیدها و قطع برق و اینترنت نه‌تنها مانع از برگزاری مراسم نشد، بلکه بر شور و انگیزه مردم برای احیای این آیین ملی هم افزود.

ویدیوهای منتشرشده از تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، کرج، سنندج، یزد، رشت، زاهدان و بسیاری از شهرهای دیگر نشان می‌دهد که مردم با روشن کردن آتش، پایکوبی، قاشق‌زنی و خواندن سرودهای ملی، این شب را به جشن آزادی و همبستگی تبدیل کردند.

در شهرک اکباتان تهران، یکی از کانون‌های اصلی اعتراض‌ها در سال‌های اخیر، مردم با پخش سرود «ای ایران» و سر دادن شعارهایی چون «مرگ بر دیکتاتور» و «زن، زندگی، آزادی» فضای محله را به تسخیر خود درآوردند. زنان جوان با حجاب اختیاری به خیابان آمدند و در میان حلقه‌های آتش، به رقص و پایکوبی پرداختند.

در محله‌های دیگری از پایتخت از جمله ستارخان، تهرانپارس، جنت‌آباد و نیاوران نیز اگرچه حضور نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی‌ها مشهود بود، مردم بی‌توجه به تهدیدها، مراسم را ادامه دادند. در برخی مناطق از جمله جوادیه و نظام‌آباد هم که ماموران با استفاده از گاز اشک‌آور و گلوله‌های ساچمه‌ای به مردم حمله کردند، آن‌ها نیروهای سرکوب را عقب راندند.

در سنندج، مردم با موسیقی کردی و دف‌نوازی خیابان‌ها را مال خود کردند. در کرمانشاه، جوانان رقص کردی اجرا کردند و در مناطق عرب‌نشین خوزستان، موسیقی محلی به مراسم رنگ‌وبویی خاص بخشید.

علاوه بر پایکوبی‌های گروهی، در چهارشنبه‌سوری امسال احیای برخی آیین‌های سنتی این جشن را هم شاهد بودیم. در محله‌های قدیمی تهران مانند تجریش و امیریه، گروه‌هایی از زنان و کودکان با پوشیدن لباس‌های محلی و صورت‌های پوشیده، قاشق‌زنی کردند؛ رسمی که در آن افراد با زدن قاشق به کاسه‌های فلزی، در خانه‌ها را می‌زنند و به نشانه شادی و برکت، شیرینی یا آجیل می‌گیرند.

در برخی مناطق هم فالگوش ایستادن که یکی دیگر از رسوم کهن چهارشنبه‌سوری است، بار دیگر احیا شد. زنان و دختران جوان در گوشه‌های کوچه‌ها می‌ایستادند تا نخستین جمله‌ای را که می‌شنوند، به‌عنوان نشانه‌ای از سرنوشت سال آینده خود تعبیر کنند.

در برخی محله‌های تهران گزارش‌هایی از قطع برق در ساعات پایانی شب منتشر شد. کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که این اقدام با هدف جلوگیری از برگزاری جشن و خاموش کردن شور مردم صورت گرفته است. با این حال، مردم با روشن کردن شمع، مشعل و آتش، مراسم را ادامه دادند.

در بسیاری از نقاط، شعارهایی علیه حکومت سر داده شد و در برخی شهرها از جمله بابل، ماموران حکومتی به مردم حمله‌ور شدند و آنان را با گلوله‌های ساچمه‌ای هدف قرار دادند.

هم‌زمان با برگزاری چهارشنبه‌سوری در داخل ایران، ایرانیان خارج از کشور نیز در شهرهای مختلف جهان به خیابان‌ها آمدند تا این جشن را زنده نگه دارند. در پاریس، ایرانیان مقیم فرانسه کنار برج ایفل گرد هم آمدند و با روشن کردن شمع و آتش، سرود «ای ایران» را همخوانی کردند. در لندن، لس‌آنجلس، تورنتو و سیدنی نیز تجمع‌های مشابهی برگزار شد که در آن‌ها پرچم‌های ایران و پلاکاردهایی با شعارهایی برای آزادی ایران دیده می‌شد.

شاهزاده رضا پهلوی پیش‌تر در پیامی، از مردم خواسته بود چهارشنبه‌سوری امسال را به «نمادی از اتحاد و همبستگی ملی» تبدیل کنند؛ زیرا «این جشن، نه‌تنها یک آیین باستانی، بلکه فرصتی برای نشان‌ دادن مقاومت ایرانیان در برابر استبداد است».

علی‌ دایی، اسطوره فوتبال ایران، نیز با انتشار روایتگری (استوری) در اینستاگرام در جمله‌ای کنایه‌آمیز نوشت: «به امید سوختن تمام تاریکی‌ها در آتش.»

چهارشنبه‌سوری امسال، بیش از هر زمان دیگری نشان داد که این جشن باستانی، نه‌تنها یک آیین کهن، بلکه نمادی از مقاومت، امید و همبستگی اجتماعی ایرانیان است. مردم ایران در حالی این جشن ملی و باستانی را پاس داشتند که شورای عالی انقلاب فرهنگی سال گذشته در راستای سیاست‌های حکومت برای حذف آیین‌های ملی در تقویم ایران، برای چهارشنبه سوری نام جعلی «روز تکریم همسایگان» را انتخاب کرده بود.

جشن چهارشنبه‌سوری سنتی دیرینه در ایران است که در شهرها و در میان اقوام مختلف ایران، همراه با آداب و رسوم متنوعی اجرا می‌شود، اما همه این رسوم از یک منبع سرچشمه می‌گیرند و آن استقبال از نو شدن سال با جشن و پایکوبی است. ایرانیان باستان آتش را مظهر پاکی و پاک‌کننده پلیدی‌ها می‌دانستند. در نقطه مقابل، حکومتی‌ها با استناد به فتوای مراجع شیعه، برگزاری این جشن را تقبیح می‌کنند.

مراجع شیعه از صافی گلپایگانی گرفته تا بهجت این مناسبت را غیرمجاز دانسته‌‌اند و مکارم شیرازی هم بارها این مراسم را «خرافات» نامیده و خواستار برچیده شدن آن شده است. پس از وقوع انقلاب اسلامی، مرتضی مطهری از نخستین روحانیون شیعه بود که چهارشنبه‌سوری را تقبیح کرد و مدعی شد این مناسبت «دلیل خریت» و جشن «خانواده‌های احمق» است. علی خامنه‌ای هم سال ۱۳۸۸ فتوا داد از چهارشنبه‌سوری «اجتناب» شود، زیرا «مبنای شرعی ندارد».